Anh bước lên xe nam tiến mà lòng nặng trĩu. Tuổi mười tám đôi mươi, tình chưa chớm nở đã vội tàn. Một sự bức bối, mệt mỏi len lỏi trên khắp cơ thể. Anh chỉ muốn đi, đi thật xa, đến một nơi xa lơ xa lắc để anh có thể quên được nàng. Bánh xe lăn trên con đường gập ghềnh đầy bụi, loáng thoáng bên đường vài cánh hoa xuân muộn màu hồng nhạt. Xe chạy xuống quốc lộ, qua đường rẽ về làng, anh ngoái lại nhìn lần cuối, môi cắn chặt chỉ kịp kìm giọt lệ rưng rưng, dáng ai như mẹ, tất tưởi trên đường làng nắng trắng xóa ...

Xuống xe, lên tầu, lính đông, toàn mới toe, chen chúc chật chội mà vui đáo để. Lần đầu được đi tầu hỏa, anh sướng mê, tầu chạy êm ru, mát rượi, không như ô tô, vừa nóng vừa xóc, ê hết cả mông. Nhà cửa, cảnh vật bên đường vun vút lao đi ... Những xóm làng lặng lẽ nằm bên cánh đồng lúa xanh rì bao quanh vô số hố bom toang hoác giờ đã biến thành ao đầy nước óng ánh, cỏ mọc kín mít bờ đê. Tầu chạy qua những thị trấn với những mái nhà xiêu vẹo, loang lổ vết chiến tranh nằm xen lẫn những ngôi nhà gạch mới xây. Tầu chỉ dừng tại những ga lớn, dân thấy toàn lính thì chạy hết cả ra, ai cũng chen nhau vươn tay qua cửa sổ nắm, bắt, xoa vuốt ... Có cái gì thì đem hết cho lính, giọng Quảng Bình nặng trịch, mình chịu chả nghe rõ gì. Có em gái da đen nhẻm đội mẹt bánh đa hạ xuống trước cửa tầu rồi phát hết cho các anh. Em cười tươi "Các eng đi đánh trận rồi về qua chào em nghe". Câu nói rõ nhất mà anh nghe được. Các mệ, các bà già yếu đứng xa vẫy vẫy, mắt rưng rưng nước ... Ôi mảnh đất cát trắng này thấm bao giờ cho hết nỗi đau thương ...

Lại xuống tầu, lên xe ... Toàn thanh niên trai tráng non tơ mởn mởn mà giờ chú nào cũng thấm mệt, ngủ gà gật đập đầu bôm bốp vào thùng xe mà vẫn không biết. Đoàn xe dài hun hút, không biết dài đến đâu nữa, lầm lũi bò qua những cánh đồng, con sông tiến vào đất bạn bỏ lại phía sau những xóm làng cháy đen, những rặng cột thốt nốt bị đốt trụi. Quân Pol Pot đã gây ra những tội ác kinh tởm cho dân ta, dù đã bị đẩy bật đến tận biên giới Thái Lan nhưng vẫn chưa bị tiêu diệt hẳn. Lính thấy cảnh tàn phá thì điên lắm, lại ngùn ngụt căm thù, từng đôi mắt mở to, vụt sánh lên trong chiều tà loang lổ ...

Cứ tưởng sang đất Cam sẽ thấy ngay cảnh chiến trường như thế nào nhưng không phải. Tất cả chỉ một màu vàng sậm của bụi bặm mùa khô phủ kín mọi con đường làng mạc. Hầu hết làng xóm đều bị bỏ hoang, người dân Cam tứ tán, thi thoảng mới có vài ngôi nhà liêu xiêu vừa được lợp lại bên lớp tro tàn lố nhố cột nhà đen cháy. Ở những vùng an toàn đã sạch bóng quân Pol Pot, người Cam đã bắt đầu trở về xây dựng cuộc sống. Những tưởng mọi thứ đã yên nhưng thực tế họ còn chịu khổ sở thêm nhiều năm nữa. Dân Cam ai cũng đen nhẻm, gầy gò, tiều tụy, ánh mắt còn in đậm nét kinh hoàng của những người vừa từ cõi chết trở về.

Nơi đơn vị anh đóng, lính còn phải chia khẩu phần ăn cho dân đói hàng ngày tụ tập trước cổng đơn vị. Mấy chú con nhà nông đề nghị giúp dân làm ruộng, tiểu đoàn trưởng trợn mắt bảo chúng mày bước chân khỏi cổng doanh trại 100 mét là Pol Pot nó thịt liền, ngồi im ... Bài học đầu tiên của anh trên đất này, không có chỗ nào là tuyệt đối an toàn cả, dân Cam không phải là dân mình.

Nằm im được non tháng thì có lệnh hành quân. Trung đội 1 và trung đội 3 của anh tổng biên chế gần 50 thằng lầm lũi men theo bìa làng. Cái làng này ngày xưa cũng bị đốt trụi, dân bị lùa đi nơi khác, nay lác đác có người trở về lục tục dựng lại mái nhà xưa. Dăm đứa trẻ con bụng ỏng, đít teo tóp đang chơi trên cái sân đất nện thấy lính đi qua thì dừng hết cả lại, ngơ ngác ngó theo, ánh mắt pha lẫn chút sợ sệt. Cả đoàn dừng lại đợi trinh sát, lính trẻ sấn ra chơi với trẻ con, chừng lúc chúng nó quen, cho mấy miếng lương khô ăn lấy ăn để như bị đói quá lâu rồi. Trẻ con ăn no là cười, líu lô tiếng Miên nghe chả hiểu lắm, nhìn yêu thật.

Trinh sát báo cánh đồng phía trước an toàn, chỉ huy ra lệnh lên đường. Lính lại hăm hở, từ hôm sang giờ chưa bắn được viên đạn nào, ai cũng ngứa ngáy. Hết làng, ra đến ruộng, bờ ruộng bên này vuông vức và to vật vưỡng, to hơn bờ ruộng quê anh nhiều, lại còn cao nữa. Ruộng bỏ hoang lâu rồi, cỏ cây dại mọc chi chít, chỗ này mà ẩn nấp mai phục thì khó mà phát hiện được nếu không lại gần. Đang miên man nghĩ thì đột nhiên chiu chíu mấy loạt đạn bay tới. Trung đội trưởng hô to "Nằm xuống" rồi chộp cổ một chú đang đứng ngẩn ngơ lăn ngay xuống ruộng. Lại một loạt đạn nữa xới tung đám cỏ ngay trên đầu anh. May mà bờ ruộng to cao, không là ... mệt lắm đây.

Hướng phục kích của địch đã được xác định. Hỏa lực yếu, có vẻ không đông lắm nên bên mình không có thương vong. Tất cả các họng súng đều đã nhắm về phía kẻ thù đợi lệnh chỉ huy ... Trong khi đó thì chỉ huy đang bò ra chỗ hai chú trinh sát, vừa bò vừa lầm bầm chửi "làm ăn như ... bòi". Hai ông trinh sát bị xếp giũa te tua, mặt xanh như chàm đổ. Xong xuôi trung đội trưởng quay lại hô "Bắn", mặt lạnh tanh như chuyện thường ngày ở huyện. Tức thì quân ta nhằm đúng hướng quân địch bắn tới tấp. Mấy bác lính cựu thì bắn nhẹ nhàng điểm xạ từng viên hoặc 3 viên một, mấy chú lính mới thì bắn loạn xạ. Có đứa kéo cả băng, xong mặt xám ngoét quên cả thay đạn cứ bóp cò ... chay.

Địch cố bắn trả nhưng quân số ít hơn nhiều nên bị dồn vào một góc phía sau đám cây to. Chỉ huy ra hiệu cho hai tiểu đội tản ra hai bên bắn cầm chừng. Xong ông ngoắc anh và thằng Nam quê Thái Bình ôm B41 đi theo. Cả ba cúi đầu men theo bờ ruộng, may lùn như nhau nên cũng không khó khăn lắm, chốc lát đã áp sát, cách mục tiêu vài chục mét. Thằng Nam kê khẩu B41 lên bờ đất, nhằm đúng mục tiêu và bóp cò. Chỉ nghe phụp một cái, đuôi lửa trắng xóa phun ra sau rồi .... bùm. Tiếng địch láo nháo có vẻ như rút chạy, anh cũng ngay lập tức kê súng lên bờ kè bắn lia lịa. Hết băng đạn quay sang nhìn thấy trung đội trưởng lắc đầu ngao ngán, có vẻ như anh bắn chết hết ... chim trời rồi.

Tiếng súng bên địch đã im bặt, có vẻ đã rút lui, quân ta rộ lên một lúc rồi cũng im. Chỉ huy bảo anh ra chỗ chúng nó núp xem có mấy thằng chết. Anh hơi tần ngần sợ, chỉ huy quắc mắt bảo yên tâm chạy ra đi, tao đi ngay sau mày. Anh lí nhí "rõ" rồi quăng ba lô lại, ôm súng, khom người chạy lúp xúp sang bờ bên kia ...

Tới gần mấy bụi cây mục tiêu anh phát hiện ra hai xác chết, có vẻ như hai thằng này bị hai tiểu đội dãn ra bên trái tiêu diệt. Chả nhìn lâu anh lại cùi cụi tiến tới, phía sau bụi rậm không còn ai, chỉ cái lỗ hổng toang hoác khi quả B41 bắn cắm thân cây nổ tung. Bỗng nghe tiếng rên khe khẽ bên trái, anh lên đạn từ từ bước qua, báng súng ép chặt vai, ngón tay tì khẽ vào cò, nòng súng hướng thẳng. Một thằng lính Pol Pot mặt đầy máu bị thương đang nằm sấp dưới cái hố cạn. Nó he hé mắt nhìn anh, khóe miệng méo xệch nhăn nhó, nhìn đến tội, cái khăn rằn buộc trên cánh tay, áo đen thấm máu ... Anh hạ mũi súng xuống một chút .... thằng ôn con bỗng nghiêng người bên phải lên, tay trái thủ dưới sườn lấp ló ... quả lựu đạn.  Ngón tay anh xiết cò trong vô thức, cả băng đạn cắm thẳng vào người thằng lính kia, đất xung quanh cũng bắn lên tung tóe. Thằng địch nằm sấp lại, lựu đạn nổ, người nó nát bươm, máu bắn tung tóe lên cả mặt anh ...

Anh đứng chết trân, trung đội trưởng chạy tới lay mấy cái mới tỉnh. Anh nhìn trân trối cái đống máu thịt trước mặt mình, khăn rằn trắng bị xé thành mấy mảnh, màu áo đen lẫn màu máu ... Lần đầu tiên anh giết ... người. Anh thấy đũng quần ươn ướt, âm ấm. Trung đội trưởng cúi xuồng nhìn rồi cười ha hả:

- đ** ra quần rồi hả con ... Lần đầu thằng nào chả thế, rồi sẽ quen dần thôi.

Ôi, nếu như ông ấy biết anh còn bĩnh cả ra nữa cơ .... :)