10:04 - 28/06/2022
‘Bẫy nợ’ có thể khiến Lào vỡ nợ?
Thực tế là Lào đang chuyển cho chủ nợ Trung Quốc quyền chủ sở hữu của các khoản vay lớn của mình. Trung Quốc là nước cho vay lớn nhất của Lào.
Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith đã thông báo một sự thay đổi trong chiến lược để chận lại đà trượt của đất nước sẽ xảy ra khi vỡ nợ nước ngoài: đành phải đảm bảo chuyển quyền chủ sở hữu các khoản vay chưa trả được. Ông Thongloun phát tín hiệu này trước thềm đại hội đảng toàn quốc hai năm một lần của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào rằng sự thay đổi trong chính sách là nhằm cứu vãn các doanh nghiệp nhà nước hoạt động kém hiệu quả và mắc nợ. Chaleun Yiapaoher, người phát ngôn của chính phủ, nói với các phương tiện truyền thông địa phương “đã nghiên cứu đủ các cách thức để chuyển đổi các doanh nghiệp thua lỗ thành liên doanh”.
Trượt hạng tín dụng
Các dấu hiệu chuyển vốn này xuất hiện vào nửa cuối năm ngoái, sau một thỏa thuận để cho Công ty quốc doanh Điện lực Phương Nam (Trung Quốc) tăng vốn chiếm phần lớn cổ phần trong công ty điện lực nhà nước của Lào (Electricite du Lào) và bàn giao luôn lưới điện quốc gia của Lào cho Trung Quốc.
Theo Fitch Ratings, một cơ quan xếp hạng tín nhiệm toàn cầu doanh nghiệp, chi tiết về sự thống trị của Trung Quốc là khoản nợ 5 tỷ USD Lào vay từ Trung Quốc.
Toshiro Nishizawa, một học giả chuyên về chính sách kinh tế và phát triển tại Đại học Tokyo, cho biết việc chuyển sở hữu vốn này không hoàn toàn là do Lào thực hiện. Ông Nishizawa từng là cố vấn chính sách cho chính phủ Lào, nói với báo Nikkei Asia: “Trung Quốc ngày càng có xu hướng đầu tư chiếm cổ phần hơn là cho vay. Có lẽ họ nói họ giúp chính phủ Lào đảm bảo có ngoại hối để thanh toán các khoản nợ bên ngoài”. Vào giữa năm 2020, dự trữ ngoại hối của Lào giảm xuống chỉ còn 864 triệu USD, thấp hơn mức 900 triệu USD là khoản vay nước ngoài phải trả vào cuối năm. Các quan chức chính phủ Lào lo lắng thì Trung Quốc giải quyết tài chính cho Lào theo cách nói trên. Fitch cũng cảnh báo từ năm 2021 rằng tình hình nguy hiểm về tài chính đầy thách thức này sẽ diễn ra cho đến năm 2024, vì Lào phải giải quyết trung bình 1,1 tỷ USD mỗi năm để trả các khoản nợ quốc tế của mình. Dự trữ ngoại hối Lào thời điểm này chỉ có chừng 1,3 tỷ USD.
Theo báo cáo hiện nay, nền kinh tế Lào trị giá 20 tỷ USD và nợ nước ngoài ước tính 12,6 tỷ USD. Trong đó, gần một nửa là nợ Trung Quốc, ước tính khoảng 5,9 tỷ USD do Trung Quốc hào phóng cho vay làm hàng loạt siêu dự án, các đập thủy điện lớn và các khu kinh tế cho đến tuyến đường sắt cao tốc hàng đầu Côn Minh-Vientiane (thuộc dự án Vành đai và con đường)
Cái giá quá đắt của “bình điện của Đông Nam Á”
Gần đây, các tổ chức tài chính quốc tế như Ngân hàng Thế giới và các cơ quan xếp hạng như Fitch và Moody’s đã lên tiếng mạnh mẽ về khối nợ nước ngoài của Lào. Ngân hàng Thế giới (WB) xếp Lào là quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á đối mặt với “nguy cơ căng thẳng nợ nước ngoài”, trong khi Fitch hạ mức xếp hạng tín nhiệm của Lào xuống “CCC” từ lần hạ bậc trước đó là “B-”, đánh dấu hai lần hạ bậc vào năm 2020. Còn Moody’s đã hạ xếp hạng của Lào xuống “Caa2” từ “B3”, sau khi đầu năm ngoái họ đã giảm trái phiếu chính phủ thành
Dịch Covid làm gia tăng căng thẳng tài chính cho Lào trong năm 2020. Nền kinh tế Lào lần đầu tiên suy thoái vào năm 2021 sau hai thập niên. WB nói rằng kinh tế Lào thu hẹp 0,6% vào năm 2020, giảm mạnh so với mức tăng trưởng xuất sắc 8% mà nó đạt được trung bình từ năm 2011 đến năm 2014 và 7% trong những năm tiếp theo.
Các tổ chức quốc tế đều cho rằng, Lào bị lôi vào “bẫy nợ” của Trung Quốc với lượng tiền mặt lớn tài trợ cho mục tiêu xây dựng đập của Lào nhằm xuất khẩu điện sang các nước láng giềng, trên con đường trở thành “bình điện của Đông Nam Á”.
Hãng thẩm định tài chính Moody’s Investors Service hôm 14.6 nhận định: Lào có nguy cơ trở thành nước châu Á thứ hai bị vỡ nợ sau Sri Lanka.
Vũ Khánh (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này